Waarom poortscharnieren sterk genoeg moeten zijn.

Poortscharnieren zijn de verbindende schakel tussen een poortkader en hekwerkpaal. Een sterke en veilige verbinding zorgt ervoor dat het scharnier zijn belangrijkste functie kan uitvoeren namelijk het soepel openen en sluiten van een poort.

Afmeting, gewicht en gebruik van een poort zijn factoren die bepalen welke type scharnier toegepast wordt. Poorten die per dag honderden keren op en dicht gaan moeten wel kunnen vertrouwen op de kwaliteit van de scharnieren.

De keuze voor het juiste poortscharnier is dan ook een belangrijk onderdeel bij de montage van een poort.

In dit blog gaan we wat dieper in op het poortscharnier in het algemeen, welke soorten zijn er, wat de onderscheidende eigenschappen zijn van poortscharnieren die veilig en sterk zijn .

We bespreken ook wat de gevolgen kunnen zijn als een scharnier niet sterk genoeg is.

Inhoud van dit blog:

1. Welke soorten poortscharnieren worden het meest toegepast?

2. Hoe bepaal je het juiste scharnier?

3. Hoeveel scharnieren pas je toe bij de montage van een poort, deur of hek?

4. Wat zijn de veiligheidseisen voor een scharnier bij de montage van een poort?

5. Hoe onderhoud je een poortscharnier voor een lange levensduur?

6. Conclusie

 

1. Welke soorten poortscharnieren worden het meest toegepast?

 

 > Poortscharnier met U- beugel en inlasbus

Dit type scharnier kenmerkt zich door een aanlas U-beugel waarin het puntstuk met schroefdraad wordt geplaatst, geborgd met een pin. Dit scharnier heeft een openingshoek van 90°

De inlasbus wordt in de hekwerkpaal gelast. Het draadeindgedeelte wordt in de inlasbus met draad geschroefd, waarna het poortkader wordt ingehangen. Met de scharnierpen tussen de inlasbus en de U-beugel wordt het geheel geborgd.

Optioneel kan men kiezen voor een type volbad verzinkte variant met een messing slijtring.  Messing heeft een smerende werking en zorgt voor frictieloos openen en sluiten.De afgebeelde variant is voorzien van een anti-vandalisme inbus. Na montage van de poort zorgt deze ervoor dat de pen, als de poort gesloten is, niet kan worden verwijdert.

Afhankelijk van de toepassing, zijn deze scharnieren in volbad verzinkt, mix: verzinkt/RVS of volledig RVS te verkijgen in M-label maat: M16 – M20 – M24.

 

> Lasscharnier 180°

Dit type scharnier bestaat uit losse aanlaslippen en een aanlasstrip met dubbele halve moeren. Door toepassing van dit scharnier krijgt de poort 180

° draairuimte.

Verkrijgbaar in de maten M12-M16 -M20- M24

 

 

Een beugelpoortscharnier wordt d.m.v. een ronde beugel om het ronde verbindingsstuk gemonteerd. Het draadeind wordt in de inlasbus geschroefd, die in de hekwerkpaal is gelast.

De uitvoering op de afbeelding heeft een smeernippel.

Verkrijgbaar in de maten zijn M18 – M22 – M27

 

 

Verbindingsstuk:

Dit verbindingsstuk vormt de basis van het beugelpoortscharnier. Het tussenstuk wordt tussen het poortkokerprofiel gelast, waarna de beugel om het cilindrische gedeelte wordt gemonteerd.

 

 

Er zijn, buiten deze drie meest gebruikte poortscharnieren, nog tal van andere type scharnieren zoals;

• Instelbare scharnieren
• Sierscharnieren
• Scharnieren met lagers
• Taatsdeurscharnieren
• Inboorscharnieren

Ieder type scharnier heeft zijn eigen specifieke eigenschappen t.a.v de toepassing. Zo kunnen we kiezen voor veilige en sterke scharnieren die ook passen in een design, zoals een sierscharnier passend bij een klassiek hekwerk of een inboorscharnier die volledig wordt weggewerkt in de constructie.

De keuze voor een scharniertype wordt bepaald door de constructie van de poort. Hierbij zou de veiligheid altijd voorop moeten staan. Een scharnier dat verkeerd wordt toegepast kan tot gevolg hebben dat deze spontaan afbreekt met alle gevolgen van dien.

 

2. Hoe bepaal je het juiste scharnier?

Een veilig scharnierende poort wordt gewaarborgd door het gebruik van de juiste poortscharnieren. Maar hoe weet je nou welke scharnier het beste is? Een aantal factoren is van belang bij het beantwoorden van die vraag.

 

Eerst even wat feiten op een rijtje:

• Een poortscharnier bestaat uit bewegende delen en is belast met het dragen van een bepaald gewicht hierdoor wordt het scharnier meestal het zwakste punt. (een scharnier is het breekpunt in de totale constructie van een poort)
• Poortscharnieren zijn, afhankelijk van het type, niet altijd geschikt voor een bepaalde toepassing, een standaard instelbaar lasscharnier is bijvoorbeeld niet geschikt voor 180 opening.
• Poortscharnieren moet dus correct worden gespecificeerd met de juiste afmetingen, materiaal en mechanische eigenschappen die passen bij de toepassing.

Factoren van belang bij het kiezen van het juiste scharnier:

1)    Het gewicht en afmetingen poortvleugel:

Het gewicht/ belasting in combinatie met de afmeting van een poort /deur zijn de belangrijkste factoren bij het kiezen van het juiste scharnier.  Het gewicht bestaat uit het deel dat wordt gedragen, meestal is dat de poortvleugel of een deur die aan de hekwerkpaal wordt bevestigd en door de poortscharnieren wordt gedragen.

Onderstaande afbeeldingen zijn ter illustratie en laten zien hoe Lengte en Massa( gewicht ) bepalen welke maat scharnier men nodig heeft.

(Deze afbeeldingen zijn ter illustratie)

2)    De externe belasting

Met externe belasting is het van belang hoe vaak een poort per dag open en dicht gaat. Een poort in je eigen achtertuin zal minder vaak op een dag open en dicht gaan in vergelijking met een poort van een openbare ruimte waar honderden mensen per dag door heen gaan. Zo kan men bij een zwaar belast scharnier kiezen voor een type scharnier met een messing ring. Messing heeft een smerende werking en behoeft minder onderhoud en heeft minder wrijving bij het openen en sluiten.

3)    De openingshoek

Hier bepaald of de hoekbeweging van een poort 90 ° of 180 ° moet zijn. De openingsgraad is afhankelijk van het doel van de poort. Bij doorgang van passanten kan er bijvoorbeeld worden gekozen voor een hoekbeweging van 90 ° en bij een fietsenstalling van een appartementencomplex 180 ° voor meer bewegingsruimte.

4)    De montage

Dit is afhankelijk van de materialen van het poortframe en hekwerkpaal. Dit kan zijn hout, beton of staal.

Schroefbevestiging op een houten hekwerkpaal, lassen of schroeven op een stalen hekwerkpaal, schroeven of instorten in een gemetselde hekwerkpaal.

5)    Veiligheid

Poorten zijn er vele maten en soorten te verkrijgen. Waar een poort staat of wordt toegepast kan variëren van de achtertuin van een particulier tot de toegangspoort van een bedrijventerrein. Veiligheid van een poortscharnier staat altijd voorop.

Informeer, in het ontwerpstadium, altijd bij een specialist bij de montage van een poort welke specifieke materialen er nodig, zijn voor de realisatie van een poort. Men kan ook kiezen voor een vakman, zij hebben de ervaring en weten als geen ander waar rekening mee te houden bij de realisatie van een enkele of dubbele poort constructie. Lees hier ook ons blog over de wettelijke eisen die worden gesteld aan de veiligheid van een poort

Belangrijk om te weten is dat m.i.v. 01-09-2021 een “derde scharnier/poortvleugelbeveiliging”, wettelijk verplicht is op alle draaipoorten, groot en klein, smal of breed, particulier of zakelijk, geautomatiseerd of handbediend. Het derde is een oersterk en CE gecertificeerd RVS kabeltje. Deze beveiliging is te installeren op nieuwe-,  en bestaande poorten.

Dit kabeltje voorkomt bij eventueel falen/afbreken van een poortscharnier dat een poortvleugel omvalt. Er zijn gevallen bekend dat een omgevallen poortvleugel heeft geleid tot een dodelijk ongeval. U bent, als constructeur, altijd aansprakelijk voor schade/letsel. Ook als een klant heeft aangegeven deze beveiliging niet te willen. In dat geval kunt u een poort beter niet verkopen. 

Voor extra veiligheid!:  Plaats te allen tijde een vergrendelsystemen (grondgrendel of poortvangers )  die de poortvleugel of vleugels bij open stand vastzetten. Zo krijgt de wind geen vat op het onbedoeld dichtslaan van een poortvleugel.

 

 

3. Hoeveel scharnieren pas je toe bij de montage van een poort, deur of hek?

Het aantal te gebruiken scharnieren per poortvleugel of deur is in de regel 2 scharnieren. Door de verandering in de wet dient er een derde scharnier te worden geplaatst. Zie punt 5.

 

4. Wat zijn de veiligheidseisen voor een scharnier bij de montage van een poort?

De Europese EN 12604 norm schrijft voor dat elke poort tegen vallen beveiligd dient te worden. Bij het falen van een scharnier mag de poort dan ook niet verder dan 300 mm van het draaipunt van dat scharnier kantelen.

Dit kan worden vermeden door het toepassen een 3e scharnier ( zie punt 5 ) zoals eerder besproken in dit blog.

 

5. Onderhoud van poortscharnier voor lange levensduur

Weersomstandigheden hebben een grote invloed op de levensduur van een scharnier.               

Preventief onderhoud is dus belangrijk voor de levensduur en veilig gebruik van een scharnier.

Enkele preventieve maatregelen die je kan nemen zijn:

• Regelmatig oliën/ smeren
• Zorg voor de juiste montage van een scharnier
• Verwijderen eventueel onkruid rondom de poort voor veilig openen en sluiten
• Plaats poortstops/poortvangers die de poort beschermen tegen onbedoeld dichtslaan bij windvlagen tevens zorgen ze voor minder slijtage van de scharnieren
• Controleer scharnieren met enige regelmaat en vervang bij twijfel direct het scharnier

 

6. Conclusie:

We hebben geleerd welke scharnieren er het meest worden toegepast, en welke specifieke eigenschappen deze scharnieren hebben. Gewicht, breedte en hoogte, van de poortvleugel, zijn van invloed op het aantal te gebruiken scharnieren waarbij het gebruik van een poort een zeer belangrijke factor is.

De rode draad door dit blog, is het veiligheidsaspect van een scharnier. Zou er een scharnier verkeerd worden toegepast, dan kan dit leiden tot zeer onveilige situaties met alle gevolgen van dien.

We mogen concluderen dat veiligheid voorop staat, dus laat je goed adviseren als u twijfelt en gebruik het juiste scharnier. 

Laat u anders adviseren door een vakman met verstand van zaken want een scharnier mag niet de zwakste schakel worden.